当前位置首页 > 百科资料> 正文

啄木鸟科

2022-07-05 11:35:33 百科资料

啄木鸟科(学名:Picidae)是鸟纲鴷形目的1科,约有221种。体长 90~560毫米。该科鸟类头亦大,但颈较长,嘴强硬而直,呈凿形,舌长而能伸缩,先端列生短钩;脚稍短,具3或4趾;尾呈平尾或楔状,羽干坚硬富有弹性,在啄木时支撑身体。共有约34属221种。除大洋洲和南极洲外,均可见到。啄木鸟可以在树上凿孔钩虫,它的嘴巴又长又尖又硬,能一直插进坚硬的木质部,舌头又长又细,长了许多倒刺,表面布满一层粘液,可以准确无误地把害虫钩出来。主要吃隐藏在树干内部蛀食的天牛、透翅蛾、吉丁虫等害虫。被称为“森林医生”。

  • 中文名 啄木鸟科
  • 学名 Picidae
  • 界 动物界
  • 门 脊索动物门
  • 亚门 脊椎动物亚门

形态特征

啄木鸟科

  该科鸟类头亦大,但颈较长,嘴强硬而直,呈凿形,鼻孔裸露;角舌骨延成环带状,两侧自咽喉绕过枕部至上嘴基。舌长而能伸缩,先端列生短钩;脚稍短,具3或4趾;初级飞羽9片。头骨为蜥腭型,锄骨被一些成对的骨片所代替,颌腭骨细小远离两侧,胸骨后端每侧有2切刻,胸骨柄分叉。腿肌肉缺栖肌和副股尾肌;尾呈平尾或楔状,尾羽大都12枚,羽干坚硬富有弹性,在啄木时支撑身体。 啄木鸟最为常见的是绿啄木鸟和斑啄木鸟。绿啄木鸟体羽主要是绿色,下体污灰色带有绿色沾染。雄鸟的头顶为红色,非常鲜艳。斑啄木鸟的体形略小,上体羽色是黑底有白斑,以翅膀上居多,下体棕白色,尾下部是红色,雄鸟的头的后部也是红色。还有一种体形更小的啄木鸟叫蚁鴷,也较为常见,它的羽色比较特别,上体是淡银灰色的底色,密布着暗褐色的斑纹,好像蛇皮的花纹,下体近白色。它不会攀登树木,也不啄木捕虫,却在地上觅食蚂蚁,所以也叫地啄木鸟。

分布范围

  分布于欧亚大陆及非洲北部,包括整个欧洲、北回归线以北的非洲地区、阿拉伯半岛以及喜马拉雅山-横断山脉-岷山-秦岭-淮河以北的亚洲地区。印度洋,包括马达加斯加群岛及其附近岛屿。非洲中南部地区,包括阿拉伯半岛的南部、撒哈拉沙漠(北回归线)以南的整个非洲大陆。

啄木鸟科 啄木鸟科

  中南半岛和中国的东南沿海地区,包括缅甸、越南、老挝、柬埔寨、泰国以及中国的东南沿海地区、香港、海南岛。太平洋诸岛屿,包括中国的台湾省、东沙群岛、西沙群岛、中沙群岛、南沙群岛以及菲律宾、文莱、马来西亚、新加坡、印度尼西亚的苏门答腊、爪哇岛以及巴布亚新几内亚。

  华莱士区,指传统的华莱士线(从棉兰老岛的东侧海域经望加锡海峡至巴厘岛与龙目岛之间)以东、巴布亚新几内亚以西的区域,包括印度尼西亚的苏拉威西岛、努沙登加拉群岛、西南群岛、摩鹿加群岛(马鲁古群岛)、东帝汶等岛屿。印度次大陆及中国的西南地区,包括印度、孟加拉、不丹、锡金、尼泊尔、巴基斯担、斯里兰卡、马尔代夫以及中国西藏的东南部地区等。

  北美地区,包括美国、加拿大、格陵兰、百慕大群岛、圣皮埃尔和密克隆群岛及墨西哥境内北美与中美洲之间的过渡地带。中美洲,地处北美与南美之间,包括危地马拉、伯里兹、洪都拉斯、萨尔瓦多、尼加拉瓜、哥斯达黎加、巴拿马、巴哈马、古巴、海地、牙买加、多米尼加、安提瓜和巴布达、圣文森特和格林纳丁斯、圣卢西亚、巴巴多斯、格林纳达、特立尼达与多巴哥等国家和地区。南美洲,包括哥伦比亚、委内瑞拉、圭亚那、苏里南、厄瓜多尔、秘鲁、玻利维亚、巴拉圭、巴西、智利、阿根廷、乌拉圭以及马尔维纳斯群岛(也称福克兰群岛)。

生活习性

  啄木鸟有极为高超的捕虫本领,它的嘴强直而尖,不仅能啄开树皮,而且也能啄开坚硬的木质部分,很像木工用的凿子,它的舌细长而柔软,能长长地伸出嘴的外面,还有一对很长的舌角骨,围在头骨的外面,起到特殊的弹簧作用,舌骨角的曲张,可以使舌头伸缩自如,舌尖角质化,有成排的倒须钩和粘液,非常适合钩取树干上的昆虫及幼虫。它们用嘴敲击树干,在寂静的林中发出“笃,笃……”的声音,如果发现树干的某处有虫,就紧紧地攀在树上,头和嘴与树干几乎垂直,先将树皮啄破,将害虫用舌头一一钩出来吃掉,将虫卵也用粘液粘出。当遇到虫子躲藏在树干深部的通道中时,它还会巧施“击鼓驱虫”的妙计,用嘴在通道处敲击,发出特异的、使害虫产生恐惧的击鼓声,使害虫在声波的刺激下,昏头转向,四处窜动,往往企图逃出洞口,而恰好被等在这里的啄木鸟擒而食之。它们一般要把整株树的小囊虫彻底消灭才转移到另一棵树上,碰到虫害严重的树,就会在这棵树上连续工作上几天,直到全部清除害虫为止。

啄木鸟科

  啄木鸟啄食的害虫包括森林中鞘翅目的象甲、伪步行甲、天牛幼虫、金龟甲,鳞翅目的逼债蛾、螟蛾,以及花蝽象、臭蝽象、蝗虫、蚂蚁、蛴螬、小囊虫、天牛幼虫、蛴螬、白蚁等。

相关知识

  啄木鸟每天敲击树木约为500—600次,啄木的速度极快,几乎是音速的两倍,这样它的头部则不可避免地要受到非常剧烈的震动,但它既不会得脑震荡,也不会头痛。原来在啄木鸟的头上至少有三层防震装置,它的头骨结构疏松而充满空气,头骨的内部还有一层坚韧的外脑膜,在外脑膜和脑髓之间有一条狭窄的空隙,里面含有液体,减低了震波的流体传动,起到了消震的作用。由于突然旋转的运动比直线的水平运动更容易造成脑损伤,所以在它头的两侧都生有发达而强有力的肌肉,可以起到防震、消震的作用。这种精妙的防震设置原理,给防震工程学提供了安全运动防护帽和防震盔的正确设计方案,现代的防护帽都具有一个坚硬的外壳,里面为一个松软的套具,它们之间留有一定的空隙,帽中再加上一个防护领圈,以防止在突然碰撞时造成旋转运动。由于啄木鸟为保护树木所作出的巨大贡献,人们称它们为“森林卫士”或“树木医生”。在我国的一些古书里,很早就有关于啄木鸟啄木食虫的记载,例如《禽经》中有“ 志在木”,《异物志》中有“穿木食蠹”的记载,明朝李时珍的《本草纲目》则指出:“此鸟斫裂树木取蠹食故名”,还指出:“(啄木鸟)刚爪利嘴,嘴如锥,长数寸,舌长于嘴,其端有针刺,啄得蠹,以舌钩出”。此外还有“南山有鸟,其名啄木。饥则啄树,暮则巢宿。无干于人,惟志所欲,性清者荣,性浊者辱。”,以及“丁丁向晚急还稀,啄遍庭槐未肯归。终日为君除蠹害,莫嫌无事不频飞。”等歌咏啄木鸟的诗作,可见啄木鸟自古就受到人们的喜爱和赞美。

啄木鸟科

该科种类

啄木鸟科(34属 221种)
序号中文名拉丁学名序号中文名拉丁学名
1黄嘴栗啄木鸟Blythipicus pyrrhotis112牙买加啄木鸟Melanerpes radiolatus
2小栗啄木鸟Blythipicus rubiginosus113红冠啄木鸟Melanerpes rubricapillus
3厄瓜多尔啄木鸟Campephilus gayaquilensis114拉美啄木鸟Melanerpes striatus
4淡嘴啄木鸟Campephilus guatemalensis115大红腹啄木鸟Melanerpes superciliaris
5朱腹啄木鸟Campephilus haematogaster116吉拉啄木鸟Melanerpes uropygialis
6帝啄木鸟Campephilus imperialis117栗啄木鸟Micropternus brachyurus
7乳白背啄木鸟Campephilus leucopogon118暗黄啄木鸟Mulleripicus fulvus
8阿根廷啄木鸟Campephilus magellanicus119乌啄木鸟Mulleripicus funebris
9朱冠啄木鸟Campephilus melanoleucos120大灰啄木鸟Mulleripicus pulverulentus
10强健啄木鸟Campephilus pollens121安岛姬啄木鸟Nesoctites micromegas
11象牙嘴啄木鸟Campephilus principalis122白顶啄木鸟Picoides albolarvatus
12南美啄木鸟Campephilus robustus123黑背啄木鸟Picoides arcticus
13红颈啄木鸟Campephilus rubricollis124纹胸啄木鸟Picoides atratus
14金尾啄木鸟Campethera abingoni125红顶啄木鸟Picoides borealis
15班氏啄木鸟Campethera bennettii126星头啄木鸟Picoides canicapillus
16绿背啄木鸟Campethera cailiautii127赤胸啄木鸟Picoides cathpharius
17褐耳啄木鸟Campethera caroli128黄颈啄木鸟Picoides darjellensis
18小绿啄木鸟Campethera maculosa129阿拉伯啄木鸟Picoides dorae
19蒙巴萨啄木鸟Campethera mombassica130美国三趾啄木鸟Picoides dorsalis
20棕斑啄木鸟Campethera nivosa131棕腹啄木鸟Picoides hyperythrus
21南非啄木鸟Campethera notata132小星头啄木鸟Picoides kizuki
22东非啄木鸟Campethera nubica133白翅啄木鸟Picoides leucopterus
23红点啄木鸟Campethera punctuligera134白背啄木鸟Picoides leucotos
24赖氏啄木鸟Campethera scriptoricauda135条纹啄木鸟Picoides lignarius
25喀麦隆啄木鸟Campethera tullbergi136纹腹啄木鸟Picoides macei
26中美啄木鸟Celeus castaneus137黄冠啄木鸟Picoides mahrattensis
27南美啄木鸟Celeus elegans138大斑啄木鸟Picoides major
28淡黄冠啄木鸟Celeus flavescens139中斑啄木鸟Picoides medius
29乳白啄木鸟Celeus flavus140小斑啄木鸟Picoides minor
30鳞胸啄木鸟Celeus grammicus141格斑啄木鸟Picoides mixtus
31桂红啄木鸟Celeus loricatus142绒啄木鸟Picoides pubescens
32白冠啄木鸟Celeus lugubris143纹背啄木鸟Picoides scalaris
33棕头啄木鸟Celeus spectabilis144褐斑啄木鸟Picoides stricklandi
34环颈啄木鸟Celeus torquatus145三趾啄木鸟Picoides tridactylus
35波纹啄木鸟Celeus undatus146长嘴啄木鸟Picoides villosus
36黑腰啄木鸟Chrysocolaptes festivus147灰顶啄木鸟Piculus auricularis
37大金背啄木鸟Chrysocolaptes lucidus148白眉啄木鸟Piculus aurulentus
38黑颈扑翅鴷Colaptes atricolliss149纹颊啄木鸟Piculus callopterus
39北扑翅鴷Colaptes auratus150黄绿啄木鸟Piculus chrysochloros
40草原扑翅鴷Colaptes campestris151黄喉啄木鸟Piculus flavigula
41黄扑翅鴷Colaptes chrysoides152白喉啄木鸟Piculus leucolaemus
42古巴扑翅鴷Colaptes fernandinae153利塔啄木鸟Piculus litae
43绿斑扑翅鴷Colaptes melanochloros154红背啄木鸟Piculus rivolii
44金胸扑翅鴷Colaptes melanolaimus155高原啄木鸟Piculus rubiginosus
45智利扑翅鴷Colaptes pitius156棕翅啄木鸟Piculus simplex
46斑胸扑翅鴷Colaptes punctigula157白尾姬啄木鸟Picumnus albosquamatus
47安第斯扑翅鴷Colaptes rupicola158金额姬啄木鸟Picumnus aurifrons
48信德啄木鸟Dendrocopos assimilis159纯胸姬啄木鸟Picumnus castelnau
49褐额啄木鸟Dendrocopos auriceps160栗姬啄木鸟Picumnus cinnamomeus
50大吉岭啄木鸟Dendrocopos darjellensis161白斑姬啄木鸟Picumnus cirratus
51喜马拉雅啄木鸟Dendrocopos himalayensis162眼斑姬啄木鸟Picumnus dorbygnianus
52侏儒啄木鸟Dendrocopos kizuki163辉姬啄木鸟Picumnus exilis
53黄褐胸啄木鸟Dendrocopos macei164茶色姬啄木鸟Picumnus fulvescens
54菲律宾啄木鸟Dendrocopos maculatus165锈颈姬啄木鸟Picumnus fuscus
55巽他啄木鸟Dendrocopos moluccensis166灰姬啄木鸟Picumnus granadensis
56褐头啄木鸟Dendrocopos nanus167斑姬啄木鸟Picumnus innominatus
57褐背啄木鸟Dendrocopos obsoletus168拉氏姬啄木鸟Picumnus lafresnayi
58叙利亚啄木鸟Dendrocopos syriacus169赭色姬啄木鸟Picumnus limae
59苏拉威西啄木鸟Dendrocopos temminckii170尖头姬啄木鸟Picumnus minutissimus
60金背啄木鸟Dendropicos abyssinicus171杂色姬啄木鸟Picumnus nebulosus
61小灰啄木鸟Dendropicos elachus172黑斑啄木鸟Picumnus nigropunctatus
62埃氏啄木鸟Dendropicos elliotii173暗绿姬啄木鸟Picumnus olivaceus
63暗红啄木鸟Dendropicos fuscescens174奥里姬啄木鸟Picumnus pumilus
64加蓬啄木鸟Dendropicos gabonensis175姬啄木鸟Picumnus pygmaeus
65灰啄木鸟Dendropicos goertae176棕胸姬啄木鸟Picumnus rufiventris
66非洲灰啄木鸟Dendropicos griseocephalus177厄瓜多尔姬啄木鸟Picumnus sclateri
67哀啄木鸟Dendropicos lugubris178白腹姬啄木鸟Picumnus spilogaster
68须啄木鸟Dendropicos namaquus179鳞斑姬啄木鸟Picumnus squamulatus
69斑胸啄木鸟Dendropicos poecilolaemus180斑胸姬啄木鸟Picumnus steindachneri
70火腹啄木鸟Dendropicos pyrrhogaster181细斑姬啄木鸟Picumnus subtilis
71灰头啄木鸟Dendropicos spodocephalus182赭领姬啄木鸟Picumnus temminckii
72斯氏啄木鸟Dendropicos stierlingi183巴西姬啄木鸟Picumnus varzeae
73金冠啄木鸟Dendropicos xantholophus184日本绿啄木鸟Picus awokera
74小金背啄木鸟Dinopium benghalense185灰头绿啄木鸟Picus canus
75金背三趾啄木鸟Dinopium javanense186黄冠绿啄木鸟Picus chlorolophus
76绿背三趾啄木鸟Dinopium rafflesii187黑头绿啄木鸟Picus erythropygius
77喜山三趾啄木鸟Dinopium shorii188大黄冠啄木鸟Picus flavinucha
78盔啄木鸟Dryocopus galeatus189斑喉绿啄木鸟Picus mentalis
79安岛啄木鸟Dryocopus hodgei190镶红绿啄木鸟Picus miniaceus
80白腹黑啄木鸟Dryocopus javensis191红翅绿啄木鸟Picus puniceus
81细纹黑啄木鸟Dryocopus lineatus192红颈绿啄木鸟Picus rabieri
82黑啄木鸟Dryocopus martius193鳞腹绿啄木鸟Picus squamatus
83北美黑啄木鸟Dryocopus pileatus194利氏绿啄木鸟Picus vaillantii
84南美黑啄木鸟Dryocopus schulzi195条纹胸啄木鸟Picus viridanus
85苍头竹啄木鸟Gecinulus grantia196绿啄木鸟Picus viridis
86竹啄木鸟Gecinulus viridis197花腹绿啄木鸟Picus vittatus
87地啄木鸟Geocolaptes olivaceus198鳞喉绿啄木鸟Picus xanthopygaeus
88黑冠啄木鸟Hemicircus canente199橙背啄木鸟Reinwardtipicus validus
89灰黄啄木鸟Hemicircus concretus200冲绳啄木鸟Sapheopipo noguchii
90红胸蚁鴷Jynx ruficollis201棕啄木鸟Sasia abnormis
91蚁鴷Jynx torquilla202非洲姬啄木鸟Sasia africana
92黑棕斑啄木鸟Meiglyptes jugularis203白眉棕啄木鸟Sasia ochracea
93黄腰斑啄木鸟Meiglyptes tristis204红颈吸汁啄木鸟Sphyrapicus nuchalis
94黄颈斑啄木鸟Meiglyptes tukki205红胸吸汁啄木鸟Sphyrapicus ruber
95金额啄木鸟Melanerpes aurifrons206威氏吸汁啄木鸟Sphyrapicus thyroideus
96白额啄木鸟Melanerpes cactorum207黄腹吸汁啄木鸟Sphyrapicus varius
97白啄木鸟Melanerpes candidus208红晕啄木鸟Veniliornis affinis
98红腹啄木鸟Melanerpes carolinus209朱背啄木鸟Veniliornis callonotus
99金枕啄木鸟Melanerpes chrysauchen210金领啄木鸟Veniliornis cassini
100金颊啄木鸟Melanerpes chrysogenys211乔科啄木鸟Veniliornis chocoensis
101黄须啄木鸟Melanerpes cruentatus212黄臀啄木鸟Veniliornis dignus
102红头啄木鸟Melanerpes erythrocephalus213点额啄木鸟Veniliornis frontalis
103黄额啄木鸟Melanerpes flavifrons214褐啄木鸟Veniliornis fumigatus
104橡树啄木鸟Melanerpes formicivorus215红腰啄木鸟Veniliornis kirkii
105瓜岛啄木鸟Melanerpes herminieri216黄耳啄木鸟Veniliornis maculifrons
106霍氏啄木鸟Melanerpes hoffmanni217斑腹啄木鸟Veniliornis nigriceps
107灰胸啄木鸟Melanerpes hypopolius218小啄木鸟Veniliornis passerinus
108刘氏啄木鸟Melanerpes lewis219红啄木鸟Veniliornis sanguineus
109波多黎各啄木鸟Melanerpes portoricensis220点斑啄木鸟Veniliornis spilogaster
110黑颊啄木鸟Melanerpes pucherani221古巴绿啄木鸟Xiphidiopicus percussus
111尤卡坦啄木鸟Melanerpes pygmaeus参考资料

保护级别

  全部列入《世界自然保护联盟》(IUCN)2012年濒危物种红色名录ver3.1。

  3种——极危(CR);6种——易危(VU);15种——近危(NT)。

声明:此文信息来源于网络,登载此文只为提供信息参考,并不用于任何商业目的。如有侵权,请及时联系我们:baisebaisebaise@yeah.net